Kim jest onkolog i jakie ma kompetencje?
Onkolog to lekarz specjalista zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem różnorodnych schorzeń nowotworowych. Aby zostać onkologiem, konieczne jest ukończenie studiów medycznych, odbycie stażu, zdanie lekarskiego egzaminu końcowego oraz rozpoczęcie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie onkologii klinicznej lub chirurgii onkologicznej. Onkologia kliniczna koncentruje się głównie na leczeniu systemowym, takim jak chemioterapia, immunoterapia czy leczenie paliatywne, natomiast chirurgia onkologiczna zajmuje się usuwaniem guzów nowotworowych operacyjnie.
Obowiązkiem lekarza onkologa jest nie tylko leczenie nowotworów, ale również opieka nad pacjentem w trakcie terapii oraz kontrola po zakończeniu leczenia. Leczenie schorzeń nowotworowych często wymaga współpracy kilku specjalistów, w tym radioterapeuty, patomorfologa, specjalisty genetyki onkologicznej i doświadczonej pielęgniarki onkologicznej, aby zapewnić choremu kompleksową opiekę.
Jakie choroby leczy onkolog?
Zakres schorzeń, którymi zajmuje się onkolog, jest szeroki. Specjalista ten leczy nowotwory złośliwe, takie jak rak płuca, rak piersi, rak jelita grubego, rak żołądka, rak prostaty czy nowotwory przewodu pokarmowego. Onkolog może również zajmować się leczeniem niektórych nowotworów łagodnych oraz stanów przedrakowych.
W poradni onkologicznej pacjenci mogą uzyskać pomoc zarówno w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej, jak i w sytuacji, gdy konieczna jest kontynuacja leczenia lub monitorowanie postępów terapii. Lekarz onkolog dostosowuje plan leczenia do rodzaju nowotworu, jego zaawansowania oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Jak wygląda pierwsza wizyta u onkologa – czego się spodziewać?
Pierwsza wizyta u onkologa może być dla wielu osób stresująca, szczególnie jeśli dotyczy podejrzenia nowotworu. Konsultacja onkologiczna rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego – lekarz pyta o objawy, przebyte choroby, choroby nowotworowe w rodzinie, a także prosi o listę przyjmowanych leków.
Podczas badania podmiotowego i przedmiotowego onkolog może zlecić dodatkowe badania, takie jak rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, biopsja czy badania krwi. W danej placówce pacjent może również otrzymać informacje na temat możliwych ścieżek leczenia i dalszego postępowania.
Kiedy warto zgłosić się do onkologa – wczesne sygnały ostrzegawcze
Do onkologa warto zgłosić się nie tylko po skierowaniu od lekarza rodzinnego, ale również wtedy, gdy pojawią się niepokojące zmiany, takie jak:
- nagła utrata masy ciała,
- przedłużający się ból w obrębie jamy brzusznej,
- nadmierna senność,
- krwawienia z przewodu pokarmowego,
- pojawienie się guzka lub zmiany skórnej,
- wczesne wykrycie guza w badaniach obrazowych.
W przypadku rejestracji do poradni chirurgii onkologicznej czy poradni onkologicznej warto działać jak najszybciej, ponieważ szybka diagnostyka zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Jakie metody leczenia nowotworów stosuje onkolog?
Leczenie nowotworów złośliwych może obejmować różne metody, które lekarz onkolog dostosowuje do indywidualnej sytuacji pacjenta. Do podstawowych metod leczenia nowotworów należą:
- leczenie operacyjne (współpraca z chirurgami onkologicznymi),
- chemioterapia,
- radioterapia,
- immunoterapia,
- leczenie paliatywne,
- leczenie skojarzone.
W trakcie leczenia onkologicznego ważna jest również opieka wspierająca, w tym leczenie bólu oraz pomoc psychologiczna. W niektórych przypadkach onkolog może również zalecić udział w badaniach klinicznych lub skonsultować przypadek w wysoce wyspecjalizowanych ośrodkach, np. w centrum onkologii.
Jak często odwiedzać onkologa w trakcie i po leczeniu?
Częstotliwość wizyt u onkologa zależy od rodzaju nowotworu, etapu leczenia oraz odpowiedzi organizmu pacjenta. W trakcie terapii wizyty mogą odbywać się co kilka tygodni, a po zakończeniu leczenia – co kilka miesięcy, w celu monitorowania postępów i wykrywania ewentualnej wznowy choroby.
Obowiązkiem lekarza onkologa jest regularna kontrola pacjenta oraz dostosowywanie planu leczenia w oparciu o wyniki badań i stan chorego. Wsparcie pacjenta, bliskich osób oraz współpraca całego zespołu terapeutycznego mają duże znaczenie w procesie leczenia chorób nowotworowych.
Wizyta u onkologa może być początkiem trudnej drogi, ale również szansą na skuteczną terapię, poprawę jakości życia i odzyskanie zdrowia. Dlatego nie warto odkładać decyzji o konsultacji – szczególnie jeśli zauważysz u siebie lub bliskiej osoby niepokojące objawy.
Bibliografia
- B. Radecka, J. Streb, Czy kontrolę po leczeniu onkologicznym powinien prowadzić onkolog? (2016), Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego Nowotwory, 1(3), 274-277., Data dostępu: 07.08.2025r.
- N. Seetharamu, U. Iqbal, J. S. Weiner, Determinants of trust in the patient–oncologist relationship (2007), Palliative & Supportive Care, 5(4), 405-409., Data dostępu: 07.08.2025r.
- D. C. McFarland, F. J. Hlubocky, The oncologist as therapist (2019), Journal of Oncology Practice, 15(10), 539., Data dostępu: 07.08.2025r.