Rak przewodowy in situ (DCIS) to rodzaj raka piersi, który ogranicza się tylko do piersi i ma bardzo dobre rokowanie. DCIS odpowiada za około 10% wszystkich nowotworów piersi. Do opisu używa się różnych terminów, co może prowadzić do dezorientacji i zmartwień.
Najczęściej używane terminy to:
- rak piersi w stadium przedinwazyjnym
- wczesny rak piersi
- rak in situ
- rak nieinwazyjny
- komórki nowotworowe w przewodach mlecznych
Rak piersi pojawia się w tkance gruczołowej piersi, gdy komórki zaczynają się dzielić i rosnąć w nieprawidłowym tempie. Zanim nowotwór nabędzie zdolność do wrastania w otaczającą tkankę i stanie się „inwazyjny”, mówimy o „raku in situ”. DCIS jest zatem rakiem piersi, w którym komórki nowotworowe pozostają w przewodach mlecznych i nie przedostają się przez ich ścianę do otaczającej tkanki piersi. Oznacza to, że choroba nie może przedostać się również do układu krwionośnego lub limfatycznego i spowodować rozprzestrzenianie się po organizmie.
W DCIS przewody mleczne są wypełnione komórkami nowotworowymi. Starsze komórki nowotworowe są „wypychane” w kierunku środka przewodu mlecznego (patrz rysunek) i ulegają zwapnieniu, ponieważ nie otrzymują wystarczającej ilości „pożywienia”. Niewielkie zwapnienia (mikrozwapnienia) nie są wyczuwalne, ale można je wykryć za pomocą mammografii. Podczas biopsji pobierana jest losowa próbka ze zmiany w celu ustalenia diagnozy. DCIS rzadko tworzy grudki w piersiach i dlatego nie można ich wyczuć palcami.
Leczenie DCIS
Jeśli DCIS nie będzie leczone, istnieje duże ryzyko, że ostatecznie przekształci się w w pełni rozwiniętego (inwazyjnego) raka piersi. Im większy DCIS, tym większe ryzyko pojawienia się małych ognisk w obszarze w pełni rozwiniętego inwazyjnego raka piersi. Podstawowym leczeniem DCIS jest chirurgiczne usunięcie obszaru nowotworowego wraz z fragmentem otaczającej zdrowej tkanki piersi we wszystkich kierunkach. Czynniki, które mają znaczenie przy wyborze rodzaju operacji, obejmują wielkość i lokalizację guza, a także wielkość piersi.
W większości przypadków można wykonać częściową mastektomię (zabieg oszczędzający, BCT), co oznacza chirurgiczne usunięcie części (sektora) piersi, a następnie w razie potrzeby radioterapię. W przypadku rozległego DCIS zaleca się mastektomię, czyli usunięcie całej piersi. W niektórych przypadkach można rozważyć leczenie hormonalne tabletkami także po zabiegu. Ostateczną decyzję, czy jest to DCIS, czy w pełni rozwinięty rak piersi, można podjąć dopiero po chirurgicznym usunięciu okolicy i zbadaniu jej pod mikroskopem przez patologa. W przypadku „czystego” i dobrze zoperowanego DCIS zazwyczaj nie ma potrzeby stosowania uzupełniającej radioterapii, hormonoterapii ani chemioterapii.
W przypadku większych zmian DCIS zabieg piersi czasami łączy się z procedurą nazywaną operacją węzła wartowniczego i polega na usunięciu pierwszego węzła chłonnego pod pachą na drodze spływu chłonki (węzła wartowniczego) i przeanalizowaniu go pod mikroskopem, aby wykluczyć rozprzestrzenienie się na pachę.
Jakie są rokowania?
Przeżycie 10-letnie wynosi około 98-99%. Głównym problemem leczenia jest uzyskanie takiego efektu terapeutycznego, który wykluczy nawrót choroby; dlatego kluczowy jest odpowiedni wybór metody i obserwacja pacjentek po terapii. Należy również zawsze pamiętać, że pomimo obiecujących rokowań dla DCIS, jest to rodzaj raka piersi, który może przekształcić się w inwazyjnego raka przewodowego, jeśli nie zostanie odpowiednio leczony.
